Davíðsmótið í Bridge var haldið í Tjarnarlundi 25.april síðastliðinn. Nú er að finna inn á www.dalir.is myndir frá þessu ágæta móti. Þar má meðal annars finna Helgu Helenu í þungum þönkum, móður mína með "manndrápssvipinn" sinn og móður mína með fullt fangið af verðlaunum. Einnig myndir af sigurvegurum mótsins; þeim Birnu og Sturlaugi frá Efri Brunná. Mjög gaman að skoða þett
Myndirnar eru á fjórum síðum: Fyrsta síða Önnur síða Þriðja síða Fjórða síða
0 Comments
Á sumardaginn fyrsta hélt mamma (Birna Lárusdóttir) fyrirlestur um "Staðarfellsstelpurnar" Fyrirlesturinn var um líf og reynslu ungu stúlknanna sem komu í kvennaskólann á Staðarfelli. Nálgun mömmu á efninu var mjög einlæg, mannleg og skemmtileg þar sem hún kynnti fyrst og fremst upplifun stúlknanna sjálfra á skólanum og vistinni þar. Pabbi (Sturlaugur Eyjólfsson) hjálpaði til við fluttninginn og las beinar tilvitnanir úr fjölmörgum viðtölum sem mamma hafði tekið. Fyrirlesturinn tók um klukkustund í fluttningi og er byggt á lokaritgerð mömmu úr BA námi í þjóðfræði. Fyrirlesturinn var fjölsóttur og þurfti hluti fólks að standa. Vegna klúðurs skipuleggjara Jörfagleðinnar þá voru bara fimm við upphaf fyrirlestursins en 50 þegar honum lauk. Mörgum fannst miður að hafa misst af byrjunni. Þegar vefurinn www.budardalur.is fór í loftið fyrir um ári síðan réðust eigendur vefsins í að skanna inn öll gömlu Dalablöðin, Þrúður Kristjánsdóttir átti eintök af þeim öllum og lánaði til verksins. Eins og með margt... sér maður eftir á hversu miklum menningarverðmætum var forðað með Dalablaðinu. Þar er hafstjór fróðleiks, mynda og minninga.
Eitt sinn (1985) var tekið viðtal við afa Lóa og var það í tilefni þess að hann var níræður. Viðtalið tók síra Ingiberg Hannesson að ég held. Það er afskaplega gaman að Slóðin á viðtalið er hér: http://www.budardalur.is/dalabladid/1985/01091985/#/17/zoomed Nú er námsvaka í Auðarskóla. Rikki ásamt öðrum unglingum eru í skólanum í nótt. Það er maraþon lærdómur í 24 tíma. Þau byrjuðu kl. 12.00 í dag. Nemendur halda úti bloggsíðu á meðan á þessu stendur. Slóðin hér.
Minning jóla úr DölumÞegar minnst er jólastemmingarinnar sem maður upplifiði í æsku er af nógu að taka. Við systkinin ólumst upp á kúabúi og því settu mjaltir ramma um jólahaldið.
Yfirleitt minnist ég þess að hafa vaknað í fyrra falllinu á aðfangadagsmorgun. Þetta var mjög sérstakur morgun. Á aðfangadagsmorgun var ryksugað í síðasta sinn fyrir jólin. Það var "létt" ryksugun, því á Þorláksmessu var "vönduð" ryksugun. Það var líka skipt á rúmum. Þá var skipulögð röð okkar allra í jólabaðið, en vegna þess að við vorum með rafmagnshitun þurfti að dreifa álaginu svo að hitakúturinn hefði undan að hita baðvatnið. Við vorum að skjótast allan daginn í sturtu. Á aðfangadagsmorgun var einnig hafist handa við að skreyta jólatréð, sem í fyrstu var lítið gervitré með 20 ljósum. Þegar því var lagt tóku við lifandi tré. Var í síðari tíð trén fengi úr sveitinni, nánar tiltekið úr skógræktinni í Staðarhólsdal. Það var hálfgert markmið að vera búin að skreyta jólatréð aður en fréttir og barnaefni hófst í sjónvarpinu kl. 13.00. Barnaefnið á aðfangadag var í æsku - ( fyrir 1980) - sérstakt, því íslenska sjónvarpið hafði ekki haft mikið fyrir slíku efni ef undanskilin er "Stundin okkar". Þannig mátti t.d. bóka að sýndar væru skemmtilegar teiknimyndir sem voru fáséðar. Barnaefni lauk um kl. 16.00 og við tók um það bil klukkustund sem EKKERT var að gera, en svo var farið að undirbúa sig til kirkju. Pabbi fór fyrr í fjós þetta kvöld og var farinn kl. 17.00. Svo lengi sem ég man eftir mér fór ég í kirkju með mömmu og systrum mínum; fyrst bara Siggu. Þetta gat mamma leyft sér því hún þurfti ekki að hugsa um mat þetta kvöldið. Sennilega hefur þessi kristilega áhersla á jólum, sem mamma stóð svo ákveðið fyrir, markað mig til frambúðar til betri vegar. Ég man aldrei eftir þvi að kirkjan væri full - en það voru alltaf sömu fjölskyldurnar sem mættu. Það var líka alltaf sami prestur alla æsku mína. Síra Ingiberg þreytti fólk ekki á löngum messum þetta helga kvöld - þær voru yfirleitt um það bil 45 mínútur. Eftir messu fórum við beint til Afa og ömmu. Það var mjög hátíðlegt að stíga þar inn fyrir þröskuldinn. Jólamessan í útvarpinu var yfirleitt ekki alveg búin og hún hljómaði hátt um allt hús. Amma var hin kátasta með sína svuntu að útbúa matinn. Afi sá um að leggja á borðið í stofunni. Nú hófst erfiðasta biðin því pabbi var enn að mjólka í fjósinu. Við systkinin hlupum með nokkura mínútna millibili inn í svefnherbergi, en þaðan sáum við ljósin í fjósgluggunum. Við biðum eftir að þau slokknuðu - það var óbrigðult merki þess að fjósverkum væri lokið. Þá átti pabbi eftir sitt jólabað og að koma sér í sparifötin. Í stofunni beið dúkað borð og jólapakkar. Afi og amma voru ekki með mikið af pökkum, þeir fylltu blómagrind eina langa á fótum. Allir áttu þarna pakka. Ég var ekki gamall þegar ég áttaði mig á því að svo virtist sem að suma pakkana væri búið að opna. Mamma sagði að það væri vegna þess að amma væri mjög spennt og forvitin um hvað í pökkunum væri og því hefði hún opnað þá á laun. Þessa freistingu skildum við systkinin algjörlega og fyrirgáfum ömmu alveg. En þetta varð líka til þess að pakkarnir frá okkur til þeirra komu alltaf um leið og við - svo amma hefði nú eitthvað til að vera spennt yfir. Við systkinin sátum ekki kyrr. Við eigruðum sömu leiðina hvað eftir annað. Úr eldhúsi í svenherbergi, úr svefnherbergi í stofu og úr stofu í eldhús. Mikið meira var ekki hægt að fara því húsið hjá afa og ömmu er lítið. Samt var þetta ekki langur tími, kannski 30 - 45 mínútur. Þegar pabbi var kominn hús var sest að borðum. Jólamaturinn hjá afa og ömmu samanstóð fyrstu árin alltaf af lambalæri í aðalrétt með tilheyrandi niðursuðumat og soðsósu og grjónagraut(þykkur með rúsínum og rjómalagaður) í eftirrétt með berjasaft í fyrstu en síðar rjómablandi. Malt og appelsín drukkið með. Síðar var boðið upp á niðursoðna ávexti með þeyttum rjóma og ís í eftirrétt. Það var alltaf setið eins til borðs með afa og ömmu á endum. Ég man ekki eftir því að hafa flýtt mér mikið að borða þótt jólapakkar hafi beðið, þvert á móti minnist ég frekar rólegs yfirbragðs. Þegar borðhaldi lauk tók við erfið bið. Uppvask var mikið og taka þurfti af borðum. Ef ég var ekki í uppvaskinu (en það var misjafnt), þá beið ég með afa og pabba í stofunni. Nú bauð amma upp á ávexti; epli og appelsínur. Pabbi fékk sér alltaf epli. Ég reyndi það yfirleitt líka en var oft svo rosalega saddur að ég kom því ekki niður. Aðrir fengu sér yfirleitt ekki þennan ábæti. Nú var komið að því að taka upp jólapakkana. Þeir voru eðlilega flestir til ömmu og afa en við systkinin vissum að við áttum hvert um sig alltaf einn. Þótt amma væri búin að skoða flesta sína pakka þá vissi afi svo sem oftast hvað hann var að fá. Hann tók pakkann bara og hristi hann lítillega og ef það heyrðist glugg, glugg....þá brosti hann sæll á svip. Hann fékk alltaf tvær til þrjár viskýflöskur í jólagjöf. Þegar pakkagleðin var yfirstaðin var boðið uppá aðeins meira jólaöl og konfekt, sem alveg óbrigðullega kom alltaf upp úr einhverjum pakkanum. Svo var kvatt og haldið heim á leið í köldum bíl. Það ver ekki fyrr en ég var kominn í sambúð að ég áttaði mig á hversu sérstakt það var að opna jólapakkana sína kl. 10.00 á aðfangadagskvöld. Á venjulegum heimilum voru allir löngubúnir að opna alla pakka þegar við vorum að byrja. Þegar heim var komið tók við heilög stund í mínum huga, því ég sem elsta barn, fékk þegar ég hafði aldur til, það hlutverk að kveikja á kertunum. Ég tók þetta alvarlega og fylgdist með öllum kertum heimilisins allar hátíðirnar. Það kveikir enn helgar minningar þegar kveikt er á kertum á aðfangadagskvöldi heima hjá mér. Þótt spennan í kringum pakkana hafi eflaust verið mikil sitja ekki miklar minningar vegna þeirra. En eftir pakkaopnun var nóg að gera. Ný leikföng, nýjar bækur eða ný spennandi spil að spila. Um miðnætti var svo komið að smákökkukaffi með öli. Svo var farið í rúmið enda er ég alinn upp á kúabúi þar sem mjaltir stýra öllu - líka jólum. Nokkuð er um liðið síðan seinna kaupfélagið í Dölum fór á hausinn og hafa Dalamenn síðan saknað þess félagsskapar eða talið sig blessanlega lausa við slík félög.
Nú býðist Dalamönnum innganga í Kaupfélag Borgfirðinga, sem merkilegt nokk fór aldrei alveg á hausinn, heldur tórði í gegnum niðurlægðarölduna sem yfir öll kaupfélög gekk. Kaupfélagið á og rekur eina verslun, sem sér um búvöru. Allt annað í þessu stóra veldi er horfið. En...reyndar eiga þeir hlutfé í miklu verslunarveldi Samkaupa. Þá áttu þeir eitt verðmætasta lén Íslands á sínum tíma www.kb.is . En meðan hinn töllaukni KBbanki gat keypt eignir um víða veröld ... neituð kaupfélagsmenn staðfastlega að selja þeim lénið sitt. Nú er það of seint - KB banki fallinn - en kaupfélagið hjarir enn. Fyrir skömmu ákváðu kaupfélagsmenn í Borgarfirði að láta undan þrýstingi, sem alllengi hafði verið til staðar, og stækka félagssvæði sitt. Nú nær það um allt Vesturland. Og þar með Dali. Nú get ég gengið í kaupfélag - rétt eins og ég gerði 13 ára gamall þegar ég gekk í Kaupfélag Saurbæinga Skriðulandi (KSS). Ávinningurinn að því að ganga í félagið eru afsláttarkjör í einu búðinni í Búðardal - Samkaup Strax. Heil 2% og sérstök tilboð að auki. Nú hyggst ég ganga í kaupfélagið og svo kannski með tímanum verð ég stjórnarformaður í kaupfélagi og feta þar með í fótspor föður míns. Nú hef ég búið rúm þrjú ár hér í Búðardal. Fyrir fram hafði ég þær hugmyndir um veðurfar að hér væri vindasamt og kalt. Sem Saurbæingur fannst mér í uppvexti og æsku sem að í Saurbæ væri mun betra veður. Hvort það er rétt...hef ég efast um síðustu ár.
Það er að sönnu frekar næðingssamt í Búðardal og sumarhiti er ekki eins hár eins og t.d. víða í Miðdölum eða á Laugasvæðinu. En á móti kemur að hér verður nær aldrei mjög hvasst. Það sannast nú í því leiðindaveðri sem ber nánast niður allstaðar á landinu. Vindur er hvass allt í kring en hér í Búðardal er vindhraði mun minni. Þetta á við um allar áttirnar fjórar. Austanáttin er besta áttin hér. Oft hæg, björt og hlý. Sólskin er mikið hér vegna þess hversu langt er í fjöll. Sólin kemur snemma upp og sest seint. Þessir löngu sólskinsdagar hafa góð áhrif á sálartetur fólks, sérstaklega þegar daginn tekur að stytta. Hér er oft lítil sem engin úrkoma í norðanáttum og rigningin er líka minni í sunnan áttum heldur en t.d. í Borgarfirði og á Suðurlandi. Heildarúrkoma hér er alls ekki mikil. Mér hefur verið sagt að manni sem búinn er að búa í 50 ár í Búðardal að þar hafi aðeins verið þrjú tré fyrir 35 árum síðan. Bæði uxu þau afar hægt og svo var áhugi á svoleiðis gróðri ekki mikill. Nú vex hér mikill trjágróður um allt þorp og beggja vegna við það. Sum tré eru orðin tvær - þrjár mannhæðir og veita skjól. Þessu ber að þakka áhugasömum íbúm en ekki síður er ljóst að veðurfar er hér það gott að vel má rækta hér tré. Eiginlega háir selta meira ræktunarstarfinu heldur en kuldi og vindar. Sennilega er vandfundinn staður sem veðurfar "passar" manni algjörlega. Fyrir 24 árum var Fóðuriðjan í Ólafsdal í blóma og þá birtist m.a. þessi frétt í Morgunblaðinu frá 1998.http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1688767
Hjúkrunarheimilið að Fellsenda hóf starfsemi þann 25. apríl árið 1968. Heimilið var stofnað fyrir gjafafé Finns Ólafssonar stórkaupmanns frá Fellsenda og gaf hann jörð sína og fjármuni í þessum tilgangi. Stofnaði hann minningarsjóð um foreldra sína sem heitir minningarsjóður hjónanna Ólafs hreppstjóra Finnssonar frá Fellsenda og konu hans Guðrúnu Tómasdóttur. Skipulagsskrá sjóðsins var gerð árið 1960 og birt í B-deild stjórnartíðinda. Í henni kemur fram að"sjóðnum skuli varið til þess að reisa og reka elli- og hjúkrunarhimili fyrir Dalasýslu. Þegar sýnt þykir að sjóðurinn ásamt öðrum framlögum, er honum kunna að berast, er orðinn það efnum búinn að honum er fært að reisa hús yfir vistmenn og starfsfólk heimilisins og getur staðið undir nauðsynlegum rekstarkostnaði, skal hafist handa um að reisa þetta dvalarheimili gamalmenna. Skal reisa það í landi jarðarinnar Fellsenda, þar sem hagfeldast þykir".
Fljótlega kom í ljós að vegna fjarlægðar reyndist ekki eftirspurn eftir almennum dvalarrýmum fyrir aldraða Dalamenn heldur var farið að taka við öldruðu fólki með alvarlega geðsjúkdóma. Hafa sjúklingar fyrst og fremst komið frá Landsspítala Háskólasjúkrahúsi, geðsviði og eru öll rýmin skilgreind sem hjúkrunarrými Starfsemin flutti í nýtt og glæsilegt 1480 fermetra húsnæði á einni hæð í október 2006. Við flutninginn varð gjörbreyting á aðbúnaði heimilisfólks og vinnuaðstöðu starfsfólks ásamt því að hjúkrunarrýmum fjölgaði úr 17 í 28. Í dag eru 26 heimilismenn á Fellsenda og starfsfólk er um 30 talsins í misjöfnu starfshlutfalli. (heimildir: www.fellsendi.is) Í sjónvarpinu sá ég hér um daginn Trabant í rallýkeppni. Og ég hugsaði skyldi þetta nú vera hann Örn Ingólfsson...getur það bara verið að hann sé enn að keppa.
Á www.budardalur.is fann ég svo frétt, sem staðfestir það. http://budardalur.is/forsida/frettir/2-frettir/212-dalabondinn-i-19saeti |
Blessaðir DalirnirUndir Dalanna sól, við minn einfalda óð Vefslóðir í DölumDalabyggð
Auðarskóli Búðardalur.is Ungmennabúðirnar Laugum UDN Ólafsdalsfélagið Eiríksstaðir KM þjónustan Nýp Erpsstaðir Lyngbrekka Sólheimar Dalaprestakall Fellsendi Glaður Eldri innlegg
May 2013
|